De Letter Q
Q - Quispel de Poes
maandag 14 januari 2019
donderdag 20 januari 2011
Beeldentaal
De kinderen krijgen veel sprookjes, verhalen rondom de seizoenen
en de natuur, de feestdagen te horen. Op de ritmen van de gedichten en versjes
wordt gelopen en geklapt. Klankoefeningen en nonsensrijmpjes vormen ook een
belangrijk deel van het leerproces. Op deze manier ondersteunt de beweging het
spreken. Ongemerkt nemen ze een rijkdom van woorden en mooie klanken in zich
op.
De oudste volkeren die schriftelijk iets wilden vastleggen, hadden
nog niet het alfabet tot hun beschikking; dit is pas heel langzaam uit een
beeldschrift ontstaan. Wanneer wij de kinderen meteen de abstracte letters
leren, geven we ze slechts de uitgeklede versie van de oorspronkelijke
beeldvormen. Hoe de mensen door de eeuwen heen vanuit het leven zelf het
schrift ontwikkelden, is dan voor de kinderen geheel verloren gegaan.
In de eerste klas probeer de leerkracht ook de gang van beeld naar
letter met de kinderen te maken. Iedere leraar kiest daarvoor zijn eigen
beelden, soms heel voor de hand liggende en veel gebruikte beelden.
Een paar voorbeelden
Z zwaan
V vogel
K koning
De leerkracht introduceert een letter vaak door middel van een
verhaal, maar hij vertelt de kinderen wel van tevoren dat ze er iets van gaan
leren. Doet hij dit niet, dan voelen de kinderen zich na afloop gefopt.
Bovendien spreekt de leerkracht hiermee de wil om te leren aan. Vaak schilderen
de kinderen de voorstelling, de zwaan in het water, de vogel in de lucht, eerst
met waterverf op een nat blad. Door dit nat-op-nat schilderen komen de vormen
niet absoluut en stilstaand op het papier. De kleuren vloeien min of eerder
meer in elkaar over, zodat er geen harde onbeweeglijke vormen tot stand komen
en ruimte voor de fantasie overblijft.
Daarna doen ze het nog eens over met bijenwaskrijt en
kleurpotlood. Langzamerhand wordt het beeld afgepeld en tenslotte komt de
letter tevoorschijn. Ze lopen de vormen en ze schrijven het met de vingers in
de lucht en op het papier. Zo krijgt elke letter haar eigen geschiedenis mee.
Bij veel kinderen behoudt de kale letter nog een tijdje een fantasie-element.
Zo krijgt de ene K nog een kroontje en de andere een zwaard of een schoentje.
Het blijkt dat de kinderen bij deze manier van leren, waarbij de fantasie zo'n
grote rol speelt, hun kinderlijkheid niet vroegtijdig behoeven in te leveren.
Voor iedere medeklinker is wel een beeld te vinden. Toch leren de
kinderen enkele letters zonder beeld, omdat zij toch ook in staat moeten zijn
om de sprong in een keer te maken.
Bron: Van verhaal tot taal - Werkplan Geert Groote School
Amsterdam
maandag 30 augustus 2010
De letter B
De letter B
Een toneeltje met
de beer, de boom en de bijen en bloemen opstellen als een klein tafelspelletje,
van Lyra boetseerklei gemaakt.
Het verhaaltje
van de beer vertellen met euritmie-gebaren en ook gebruikmakend van beeldende
gebaren; de klanken bewust laten klinken.
De Beer en de
bijen
In een groot
beukenbos, stond een hoge beukenboom. Een bruine beer kwam daar langs en zag de
hoge beukenboom. Om de boom vlogen vele bijtjes in het rond . De bijen vlogen
heen en weer, tussen de bonte bloemen en de beukenboom.
Aha! Dacht de
bruine beer. Bij een bijenwoning is er altijd zoete honing! De beer klom in de
beukenboom en pakte een stuk honing zo zoet. Hij begon te smullen en te smullen,
maar …dat vonden de bijen minder fijn!
Zeg beer, die
honing is van ons – weg hier, uit ons beukenboom. De bruine beer luisterde
niet, dacht dat hij veel groter was als die kleine bijtjes die zo zoemden! Hij
ging maar door met smullen , naar hartenlust.
Toen stak een
bijtje de beer op het puntje van zijn neus, en een ander stak hem op zijn oor.
Au, gilde de beer, dat is gemeen Toen ging hij maar liever snel ergens anders
heen!
In het bos staat
een boom
De bijen bouwen
een nest in de boom
Ze brengen het
zoete sap van de bloemen naar bijennest
Op de weide staan
er vele bloemen
Bloemen van alle
kleuren en geuren
De bijtjes
snoepen naar hartenlust
Heen en weer,
heen en weer vliegen de bijtjes
Van bloem tot
bloem
Van de bloemen
naar het bos
In het bos naar
hun eigen boom
In het bos loopt
een bruine beer
De beer snuift in
de lucht
Wat ruikt hij
daar
Boven in de boom!
De beer reikte
met zijn bruine berenlijf naar boven
Hij rekte en
strekte
Met zijn
berenpoot en vond het bijennest!
Hij brak een brok
af van het bijennest
L van klein naar
groot
Dat vonden de
bijtjes niet fijn
Daar waren zij
niet blij mee.
Ze vlogen af op
de beer, bzzzz
Ze prikte hem op
zijn brede bruine neus
Ze prikte hem op
zijn ronde bruine oor
Au au au dat doet
pijn!
De beer rende weg
Zo snel als maar
kon.
Heeft onze bruine
beer nu wel zijn lesje geleerd?
Wie zal het weten….
Wij zullen maar
moeten afwachten en zien!
In het bos staat
een boom
De bijen bouwen
een nest in de boom
Ze brengen het
zoete sap van de bloemen naar bijennest
Op de weide staan
er vele bloemen
Bloemen van alle
kleuren en geuren
De bijtjes
snoepen naar hartenlust
Heen en weer, heen
en weer vliegen de bijtjes
Van bloem tot
bloem
Van de bloemen
naar het bos
In het bos naar
hun eigen boom
In het bos loopt
een bruine beer
De beer snuift in
de lucht
Wat ruikt hij
daar?
Boven in de boom!
De beer reikte
met zijn bruine berenlijf naar boven
Hij rekte en
strekte
Met zijn
berenpoot en vond het bijennest!
Hij brak een brok
af van het bijennest
(L van klein naar groot met euritmie gebaar maken)
Dat vonden de
bijtjes niet fijn
Daar waren zij
niet blij mee.
Ze vlogen af op
de beer, bzzzz
Ze prikte hem op
zijn brede bruine neus
Ze prikte hem op
zijn ronde bruine oor
Au au au dat doet pijn!
De beer rende weg
Zo snel als maar
konde.
Heeft onze bruine
beer nu wel zijn lesje geleerd?
Wie zal het weten….
Wij zullen maar moeten afwachten en zien!
Wij zullen maar moeten afwachten en zien!
Ja, de geur ken jij al lang,
Dat weet ik opperbest.
Straks prikken de bijtjes
De B als klankbeeld geeft een grensbeleving, er komt als het ware een binnen en een buiten tot stand.
B met een a
B met B met
B met
B met
B met
Het liedje kon praktisch eindeloos herhaald worden door de medeklinker te veranderen. Groot
ka ke ki ko
ka ke ki ko ku
De bij als beeld voor de letter B
Het Bijtje Tekst & muziek: Julia van Dunné
Door de wei vol bonte bloemen
Hoor je vele bijtjes zoemen
Zoem zoem zoem zoem
't Bijtje vliegt van bloem tot bloem
Zoem zoem zoem
Zet zich op de bloem zijn kopje
Zuigt een drupje, likt een dropje
Zoem zoem zoem zoem
't Bijtje vliegt van bloem tot bloem
Zoem zoem zoem
B
Bezige bijen bij de bloemen.
Daar komt een bijtje aangesneld
Een hapje voor de koning
Een hapje voor de edelman
En
|
 |
Abonneren op:
Posts (Atom)